ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ  nedir sonuçları hakkında bilgi hakkında bilgi açıklama yazı nedir ne zaman nasıl nedeni nasıl neden niçin sebebi sonuçları alınan kararlar nedir nelerdir hangileridirders notları özeti  ödev yardım.

 

ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ

İlk TBMM’de Gruplar

• İlk TBMM’de bütün milletvekillerinin ortak amacı vatanın iş­galden kurtarılması olduğu için partileşmeye gidilmedi.
• İlk TBMM’de Islahat Grubu, İstiklal Grubu, Tesanüt Grubu gi­bi gruplar vardı.
• Mustafa Kemal Paşa’nın öncülüğünde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu kuruldu.
• Mustafa Kemal Paşa taraftarlarına I. Grup, karşı olanlara ise II. Grup dendi. II. Grup saltanat ve hilafet taraftarı idi.

HALK PARTİSİ’NİN KURULUŞU 9 Ağustos 1923

• Mustafa Kemal Paşa’nın öncülüğünde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk grubu temel alınarak kuruldu.
• Parti 1923-1950 yılları arasında tek başına iktidarda kaldı.
• Bu süre içinde;

       Mustafa Kemal Paşa 1923- 1938

      İsmet İnönü                 1938-1950

       hem cumhurbaşkanlığı hem de genel başkanlık yaptılar.

       Yapılan inkılaplar parti programına dayanarak gerçekleştiril­miştir.

       Halk partisi ekonomide devletçiliği savunmuştur.

       Türkiye’de kurulan ilk siyasi partidir.

       Halk partisi 14 Mayıs 1950′de yapılan seçimleri kaybetti ve yönetimi Demokrat Parti aldı.

 ORDUNUN SİYASETTEN AYRILMASI 10 Aralık 1924

       ve II. TBMM döneminde milletvekilliği ile komutanlık aynı kişide bulunabiliyordu.

       Mustafa Kemal Paşa ittihatçılarda gördüğü ordu-politika ilişki­sinin Cumhuriyet döneminde de devam etmesini istemiyordu.

       1924 yılı Ekim ayı sonlarında Kazım Karabekir Paşa, Ali Fu­at Paşa, Refet Paşa gibi komutanlar birliklerinin başından ay­rılarak      Ankara’ya geldiler. Bu gelişmeler üzerine milletvekilli­ğiyle askerliğin aynı kişide bulunamayacağına dair kanun ka­bul edildi.

       Böylece ordu siyasetten ayrıldı.

TERAKKİPERVER CUMHURİYET PARTİSİ 17 KASIM 1924

• Partinin genel başkanı Kâzım Karabekir Paşa’dır.
• Kurucuları milli mücadelenin önde gelen isimleridir. Rauf (Or-bay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa, Ad­nan (Adıvar) Bey gibi
• Türkiye’de Halk partisinden sonra kurulan ikinci parti, Cum­huriyetin ilanından sonra kurulan ilk partidir.
• İlk muhalefet partisidir.

       Ekonomide liberal düşünceyi savunmuştur.

      Dini inançlara saygılı olmayı ilke olarak kabul etmiştir.

• Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin muhafazakar ve dini inanç!ara saygılı bir siyaset izlemesi yeni rejime karşı olanla­rın bu partide yer almalarına neden oldu.
• Terakkiperver Cumhuriyet partisi Şeyh Said isyanı ile ilgisi olduğu gerekçesiyle kapatıldı. (5 Haziran 1925)
• Çok partili hayata geçişte ilk deneme başarısızlıkla sonuçlandı.